حماسه‌ی کار و تقابل سنت و مدرنیته/  گزارشی از نمایش مستندهای ابراهیم گلستان در خانه سینما

ابراهیم گلستان

کانون فیلم خانه سینما در تازه‌ترین برنامه‌ی خود که شامگاه یک‌شنبه بیست و هفتم بهمن‌ماه برگزار شد مستندهای «گنجینه‌های گوهر»، «موج و مرجان و خارا» و «خرمن بذر» (از ساخته‌های ابراهیم گلستان) را به نمایش گذاشت.‌
در ابتدای جلسه‌ی نقد و بررسی این فیلم‌ها که با حضور همایون امامی و پرویز جاهد برگزار شد، ناصر صفاریان، دبیر کانون فیلم با تشکر از سامان بیات که به گفته‌ی او نسخه‌های با کیفیت و قابل قبول این مستندها را در اختیار خانه سینما گذاشته بود گفت: «یکی از ویژگی‌های ابراهیم گلستان استفاده از نماهای طولانی و تقطیع آن‌ها در هنگام تدوین فیلم‌هاست که در کنار گفتار متن فیلم‌های او به شناسنامه و مُهر او تبدیل شده است.»
صفاریان سپس با اشاره به «ویژگی‌های خاص گفتار متن در فیلم‌های ابراهیم گلستان» گفت: «در آثار او گفتار متن در حکم توضیح یا توصیف صحنه‌ها نیست. به این ترتیب با متن‌هایی روبه‌رو هستیم که گلستان در برخی از آن‌ها از زبان کنایه بهره برده است. کنایه‌هایی که گاهی باعث شده حتی از وزن تصویرها نیز کاسته شود.» متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

یادگار یک عمر فعالیت/ گزارش مراسم گرامی‌داشت منوچهر عسگری‌نسب در خانه سینما

پوستر یادمان منوچهر عسگری‌نسب

شامگاه یک‌شنبه سوم شهریورماه و در نخستین سالگرد درگذشت زنده‌یاد منوچهر عسگری‌نسب، سالن سیف‌الله داد خانه سینما میزبان برگزاری یادمان و گرامی‌داشت این فیلم‌ساز فقید و ارزشمند بود.
در ابتدای این مراسم که به همت و تلاش کانون فیلم خانه سینما برگزار شد، همایون امامی، طراح و مجری برنامه، «تلاش برای جلوگیری از اشتباهات و لغزش‌های احتمالی» را «یکی از عوامل موثر در تعویق برگزاری این یادمان» دانست و افزود: «زنده‌یاد منوچهر عسگری‌نسب در عرصه‌‌های متعدد و متفاوتی نظیر تهیه‌کنندگی، ساخت فیلم مستند، کارگردانی فیلم سینمایی و هم‌چنین ساخت فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی فعالیت داشت که حاصل پرکاری ایشان و محصول پیوند میان فرهنگ و سینما بود.»
وی سپس با اشاره به «آن‌سوی مه» به عنوان یکی از فیلم‌های «نمونه‌ای» سینمای پس از انقلاب گفت: «اگر سینمای ایران، مسیر طراحی شده‌ی «آن‌سوی مه» را ادامه داده بود سینمای امروز ما بدون ‌تردید در جایگاهی بهتر و وزین‌تر از این که هست قرار داشت.» متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

در رثای جنگل‌های هیرکانی/گزارشی از نمایش مستند «مرثیه‌ای برای جنگل تنها» در کانون فیلم خانه سینما

مرثیه‌ای برای جنگل تنها

در تازه‌ترین برنامه‌ی کانون فیلم خانه سینما که روزهای شنبه‌ با همکاری انجمن کارگردانان سینمای مستند برگزار می‌شود، بعدازظهر روز هفتم اردیبهشت به نمایش فیلم مستند «مرثیه‌ای برای جنگل تنها» (ساخته‌ی همایون امامی) و جلسه‌ی پرسش و پاسخ با حضور این مستندساز اختصاص داشت.
در ابتدای این جلسه که مصطفی شیری اجرای آن را برعهده داشت، همایون امامی در پاسخ به پرسشی درباره‌ی نحوه‌ی ساخته شدن فیلم خود گفت: «فیلم «مرثیه‌ای برای جنگل تنها» یکی از بخش‌های مجموعه‌ی «گنجینه‌ی تتیس» به تهیه‌کنندگی سعید نبی بود که حدود یک دهه قبل ساخته شد و موضوع آن درباره‌ی آلودگی‌های زیست‌محیطی در خطه‌ی شمال کشور و جنگل بود.»
وی گفت: «قرار بود تنها یک قسمت از این مجموعه را بسازم ولی وقتی وارد تحقیقات میدانی شدم با حجم قابل توجهی از اطلاعات مواجه شدم که شامل تخریب منابع طبیعی، توسعه‌ و تعریض جاده‌ها و تلاش برای نابود کردن جنگل‌های هیرکانی بود. جنگل‌هایی که برخلاف مناطق تخریب‌ شده‌ی مشابه (در اروپا و در عصر یخ‌بندان) به شکلی باورنکردنی از دوران سوم زمین‌شناسی باقی مانده‌اند و اصلاً به همین دلیل بخش‌هایی از آن (شامل پارک ملی گلستان) به عنوان ذخیره‌ی زیست‌کُره انتخاب شده است.» متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

تمرکز پررنگ بر زندگی/ گزارش نمایش «خانه‌ای برای تو» در مرکز گسترش

خانه‌ای برای تو

بعدازظهر روز دوشنبه دوم اردیبهشت‌ماه سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی شاهد نمایش و سپس نقد و بررسی فیلم «خانه‌ای برای تو» ساخته‌ی مهدی بخشی‌مقدم بود.
در ابتدای این جلسه که همایون امامی به عنوان منتقد مهمان در آن حضور داشت مهدی بخشی‌مقدم در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان (مجری برنامه و مسئول جلسه‌های نمایش فیلم) درباره‌ی نحوه‌ی طرح ایده‌ی اولیه و شروع ساخت این فیلم گفت: «اولین‌بار ایده‌ی کلی این فیلم را که درباره‌ی آخرین روزهای زندگی چند نفر بود با محسن یزدی، مدیر مرکز مستند سوره مطرح کردم. او از این طرح استقبال کرد و گفت بهتر است در این‌باره با مهدی شامحمدی که طرحی درباره‌ی سوژه‌ی مرگ‌آگاهی دارد همفکری و صحبت کنی. دیدارهایی که البته چند جلسه ادامه یافت و در نهایت به شکل‌گیری طرح «خانه‌ای برای تو» منجر شد.»
وی هم‌چنین درباره‌ی نکته‌ی مطرح شده از سوی مجری برنامه درباره‌ی نقش تاثیرگذار تهیه‌کننده در تولید این فیلم گفت: «مهدی شامحمدی یک تهیه‌کننده به مفهوم واقعی کلمه بود و در همه‌ی بخش‌های فیلم حضور موثر داشت. پیش‌تولید این فیلم حدود پنج ماه طول کشید. در حقیقت ما برای ساخت این فیلم بعد از پرورش و تکمیل طرح به دنبال شخصیت اصلی آن گشتیم؛ و این برخلاف روند ساخت مستندهایی بود که برای تولید آن‌ها ابتدا سوژه یا شخصیت محوری را پیدا کرده و سپس فیلم را می‌سازند.» بقیه‌ی گزارش را در  ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

صفحه‌ای از تاریخ فراموش شده‌ی ایران/گزارشی از نمایش فیلم «خاطرات خانه‌ی متروک»

پوستر فیلم خاطرات خانه‌ی متروکبعدازظهر روز یک‌شنبه نهم اردیبهشت‌ماه سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی میزبان نمایش و سپس نقد و بررسی فیلم مستند «خاطرات خانه‌ی متروک» بود.
در ابتدای این برنامه که با حضور مهدی فارسی، کارگردان و محسن یزدی، تهیه‌کننده‌ی فیلم یاد شده و هم‌چنین همایون امامی به عنوان منتقد برگزار شد، ناصر صفاریان، مجری برنامه، حضور تهیه‌کننده در جلسه‌ی نقد و بررسی را کم‌سابقه عنوان کرد و ضمن اشاره به فعالیت محسن یزدی به عنوان مدیر مستندسازی حوزه هنری گفت: «به این ترتیب پرسش‌های حاضران در برنامه می‌تواند در بر گیرنده‌ی سایر تولیدات حوزه هنری و سیاست‌های کلی این مرکز هم باشد.»
در ادامه‌ی جلسه، مهدی فارسی در پاسخ به پرسش مسئول جلسه‌های نمایش فیلم درباره‌ی نحوه‌ی ساخت این فیلم مستند گفت: «خاطرات خانه‌ی متروک» طرحی بود که از سوی تهیه‌کننده‌ی فیلم پیشنهاد شد. ابتدا ایشان کتاب «قحطی بزرگ» که بر اساس اسناد وزارت امور خارجه‌ی آمریکا نوشته شده بود را در اختیار من گذاشت تا بخوانم. وقتی این کتاب را مطالعه کردم از خودم پرسیدم چرا ما در داخل کشور از وقوع چنین حادثه‌‌های مهمی بی‌خبریم؟ و این نکته، مهم‌ترین عامل در ساخت این فیلم بود.» متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

روایت دست اول از یک رخداد مهم تاریخی/گزارشی از نمایش فیلم «محاکمه»

شامگاه روز یک‌شنبه بیست و ششم شهریور مستند «محاکمه» به کارگردانی احسان عمادی در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به نمایش درآمد و سپس نقد و بررسی این فیلم با حضور همایون امامی به‌عنوان منتقد مهمان برگزار شد.
استقبال از این فیلم که درباره‌ی محاکمه‌ی دکتر محمد مصدق در دادگاه نظامی ساخته شده به حدی بود که هر دو سالن نمایشِ مرکز در اختیار بینندگان این فیلم و علاقه‌مندان سینمای مستند قرار داشت.
در ابتدای این جلسه، احسان عمادی، کارگردان فیلم مورد بحث، در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان (مجری برنامه و مسئول جلسه‌های نمایش فیلم) درباره‌ی مرحله‌ی تحقیق و نحوه‌ی دست‌یابی به مواد آرشیوی مورد نیاز گفت: «تحقیق و پژوهش درباره‌ی سوژه‌ی این فیلم از سال 93 و توسط حسام اسلامی (تهیه‌کننده) آغاز شده بود. در حقیقت، زمانی که ایشان ساخت فیلم را به من پیشنهاد داد جدا از تهیه‌ی صدای برخی چهره‌های سیاسی، بخش‌هایی از تصویرهای مورد نیاز فیلم (از جمله، برخی صحنه‌های به‌جا مانده از دادگاه) از طریق آرشیو فیلمخانه‌ی ملی ایران و برخی منابع دیگر نظیر بنیاد مطالعات ایران جمع‌آوری شده بود.»
وی گفت: «زمانی که قرار شد کار ایشان را ادامه بدهم تصمیم گرفتم روی مهم‌ترین اثر مکتوب درباره‌ی دادگاه دکتر مصدق (کتاب «مصدق در محکمه‌ی نظامی» نوشته‌ی سرهنگ جلیل بزرگمهر) تمرکز کنم. دلیل‌اش هم این بود که می‌خواستم فیلمی بسازم که فقط به حوادث این دادگاه تاریخی بپردازد و از این چهارچوب فراتر نرود.»
عمادی گفت: «واقعیت این است که به دلیل اهمیت تاریخی ملی شدن صنعت نفت و کودتای بیست و هشت مرداد، تا به حال کم‌تر درباره‌ی دادگاه دکتر مصدق صحبت به میان آمده؛‌ و این به گونه‌ای‌ست که گویی نقش دکتر مصدق برای مردم ایران در غروب بیست و هشت مرداد تمام شده است! در حالی که اگر تحقیق کنید درمی‌یابید ایشان تا سیزده‌سال پس از این دادگاه هنوز در قید حیات بوده است.» متن کامل این گزارش را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

اسماعیل خلج؛ یک مقدمه/گزارشی از نمایش فیلم «گلدونه، مش‌رحیم، صغرا و دیگران»

پوستر فیلم گلدونه، مش‌رحیم، صغرا و دیگرانبعد از ظهر روز یک‌شنبه یازدهم تیرماه فیلم مستند «گلدونه، مش‌رحیم، صغرا و دیگران» ساخته‌ی همایون امامی در سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به نمایش درآمد و سپس جلسه‌ی نقد و بررسی این فیلم با حضور رامتین شهبازی به عنوان منتقد مهمان برگزار شد.
پیش از شروع نمایش، ناصر صفاریان، مجری برنامه و مسئول جلسه‌های نمایش فیلم، ضمن عرض خیرمقدم به عوامل این مستند، از تعدادی از آن‌ها، از جمله: همایون امامی (تهیه‌کننده و کارگردان)، علی لقمانی (تصویربردار) و آرش زاهدی‌اصل (تدوین‌گر) دعوت کرد تا در گفت‌وگویی کوتاه با تماشاگران و مخاطبان شرکت کنند. اسماعیل خلج که مستند مورد بحث درباره‌ی برش‌هایی از فعالیت حرفه‌‌ای او در تئاتر ساخته شده نیز از جمله مهمانان این بخش از جلسه‌ی نمایش فیلم بود که توضیح کوتاهی درباره‌ی همکاری خود با این فیلم ارائه داد.
متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

گزارشی از نمایش مستندهای «آشپزی با دوربین» و «اسبی که شیهه نمی‌کشد»

رضا کیانیان در نمایی از آشپزی با دوربین

بعد از ظهر دیروز (یک‌شنبه سی‌ام خرداد) در تازه‌ترین برنامه‌ی نمایش فیلم در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، ابتدا مستندهای «آشپزی با دوربین» و «اسبی که شیهه نمی‌کشد» (هر دو از ساخته‌های محمدرضا عینی) بر پرده افتاد و سپس جلسه‌ی نقد و بررسی این فیلم‌ها با حضور کارگردان این دو اثر و همایون امامی (مستندساز و منتقد سینما) برگزار شد.
در ابتدای این جلسه ناصر صفاریان، مسئول جلسه‌های نمایش فیلم گفت: «امروز شاهد نمایش دو مستند بودیم که یکی از آن‌ها خوب و دیگری جذاب بود.»
وی افزود: «البته به نظر می‌رسد قالب تلویزیونی «آشپزی با دوربین» برای فیلم‌ساز محدودیت ایجاد کرده و مانع آن شده بود که کیفیت این فیلم به اندازه‌ی مستند دیگر این فیلم‌ساز (یعنی «اسبی که شیهه نمی‌کشد») ارتقاء پیدا کند.» متن کامل این گزارش را می توانید در ادامه مطلب بخوانید.

ادامه نوشته