دیدار شهروندان بدون مرز، به لطف رسانه‌ی سینما/ گزارش نمایش «روزی روزگاری در مراکش»

عباس کیارستمی و مارتین اسکورسیزی

بعدازظهر شنبه پانزدهم تیرماه، سالن سیف‌الله داد خانه سینما، شاهد نمایش «روزی روزگاری در مراکش» و نشست پرسش و پاسخ با حضور سازندگان این فیلم مستند بود.
در ابتدای این برنامه که با مشارکت انجمن کارگردانان سینمای مستند برگزار شد،‌ سیف‌الله صمدیان، کارگردان فیلم مورد بحث، در پاسخ به پرسشی درباره‌ی نحوه‌ی تولید این فیلم گفت: «سال 2005 مدیران بنیاد فیلم ترایبیکا از من خواستند تا درباره‌ی کارگاه فیلم‌سازی مشترک میان عباس کیارستمی و مارتین اسکورسیزی که در مراکش برگزار می‌شد یک فیلم بسازم. برای انجام این کار هشت فیلم‌ساز جوان انتخاب شده بودند و قرار بود فیلم نهایی، گزارشی از این رویداد مهم سینمایی باشد.»
وی گفت: «زمانی که می‌خواستم این فیلم را بسازم به این فکر می‌کردم که متاسفانه در عالَم سیاست، کم‌تر سیاستمداری را می‌توان پیدا کرد که بتواند با حرف‌های سیاسی روابط انسانی میان افراد کشورهای مختلف را تقویت کند و به همین دلیل در همان ابتدای فیلم از حرف‌های تهییج‌کننده‌ی جرج بوش علیه ایران و سوریه استفاده کردم. حرف‌های به‌ظاهر تعیین‌کننده‌ای که در حال حاضر حدود سیزده سال از ابراز آن‌ها می‌گذرد؛ اما تا کنون هیچ نتیجه‌ای نداشته است.» متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

یک شهادت تاریخی درباره‌ی اوضاع امروز/گزارشی از نمایش فیلم «گزارش چهار شب و یک روز»

مراسم تشییع پیکر عباس کیارستمی

سالن سیف‌الله داد خانه سینما بعدازظهر یک‌شنبه دوم تیرماه، شاهد ویژه برنامه‌ی کانون فیلم خانه سینما برای عباس کیارستمی بود.
در این برنامه که هم‌زمان با فرا رسیدن سالروز تولد این فیلم‌ساز فقید سینمای ایران برگزار شد ابتدا مستند «گزارش چهار شب و یک روز» ساخته‌ی محمدعلی سجادی به نمایش درآمد و سپس این فیلم با حضور پرویز جاهد مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
در ابتدای جلسه‌ی نقد و بررسی، ناصر صفاریان، دبیر کانون فیلم خانه سینما، مستند «گزارش چهار شب و یک روز» را فیلمی توصیف کرد که قصد ندارد تماشاگر خود را درگیر احساسات کند ولی موضوع فیلم که درباره‌ی سه سال پیش و حوادث منجر به از دست دادن عباس کیارستمی است، به اندازه‌ی کافی غم‌انگیز و تاثیرگذار هست.»
وی سپس «ثبت یک واقعه‌ی تاثیرگذار تاریخی» را «نقطه‌ قوت آثاری از این دست» توصیف کرد و افزود: «عنوانِ فیلم نیز که گزارشی درباره‌ی روزهای منتهی به از دست دادن کیارستمیِ بزرگ است نیز این نکته را تایید می‌کند.»
محمدعلی سجادی در تشریح این نکته گفت: «من این فیلم را به یاد عباس کیارستمی و به قصد ثبت یک موقعیت تاریخی ساختم. اما با وجود این که هدفم از ساخت این فیلم، ارائه‌ی یک گزارش بود سعی کردم سلیقه و دانش خودم درباره‌ی سینما را نیز به آن اضافه کنم.»
وی گفت: «روزی که این اتفاق تلخ رخ داد، از سوی خانه سینما قرار شد کمیته‌ای برای بدرقه‌ی کیارستمی نازنین تشکیل شود و من هم به نمایندگی از شورای مرکزی کانون کارگردانان، یکی از اعضای این کمیته بودم. ایده‌ی کلی و اولیه‌ی «گزارش...» همان‌ موقع به ذهنم رسید و تصمیم گرفتم به قصد ثبت تصویری وقایع، این فیلم را بسازم.» متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

نگاهی به فیلم مستند «هفتاد و شش دقیقه و پانزده ثانیه با عباس کیارستمی» (سیف‌الله صمدیان)

عباس کیارستمیهفتاد و شش دقیقه و پانزده ثانیه... با نمایی از تلاشِ عباس کیارستمی برای کنار زدن برف از روی پاترولِ معروف خود آغاز می‌شود و با تصویری از دویدن و دور شدن او در یک بیشه‌زار پر از درخت‌های زیتون به پایان می‌رسد. آن‌چه در فاصله‌ی این دو نما پیش چشم تماشاگر رژه می‌رود برش‌های کوتاه و بلندی از زندگی این فیلم‌ساز سرشناس و جهانی است که شاید در نگاه نخست، معمولی و در برخی موارد حتی پیش پا افتاده به نظر برسد اما عمیق‌تر که نگاه کنیم، برش‌های کوتاه و بلندی از سبک زندگی یا به تعبیری بهتر، نوع نگاه خاص کیارستمی به دنیای اطرافش را به نمایش می‌گذارد که به لطف مشاهده‌گری‌ها و البته نگاه کنجکاوانه‌ی سیف‌الله صمدیان به پرده‌ی سینمای مستند راه یافته است. نگاهی که گاهی مثل همین نمای آغاز فیلم– که ذکرش رفت– تلاش‌های فردی و عمدتاً یک‌نفره‌ی کیارستمی برای لذت بردن از زندگی را بازتاب می‌دهد و گاهی مثل نمای آخر آن، تعبیری از آغوش گشودن او رو به طبیعت و به نوعی، گردن نهادن به مشیت الهی است. متن کامل در ادامه‌ی مطلب.

ادامه نوشته

کودک درون، جهان دیجیتال و نگاه هم‌سطح/ مستندسازی عباس کیارستمی در یک نگاه

زنده‌یاد عباس کیارستمیدر ابتدای مستندی که زنده‌یاد حمیده رضوی از پشت صحنه‌ی فیلم کپی برابر اصل ساخته، کیارستمی رو به کارگردان/تصویربردار می‌گوید: «خوب نیست...دوربینت پایینه...دوربینت باید این‌جا باشه.» و با دست به جایی در مقابل صورت خود اشاره می‌کند. چند لحظه بعد، کیارستمی که از سازنده‌ی فیلمِ پشت‌صحنه خواسته تا نمایش‌گر دوربین دیجیتال را رو به او برگرداند وقتی تصویر خود را می‌بیند، به اطراف نگاه می‌کند و می‌گوید: «برو اون‌ورتر.» در نمای بعدی کیارستمی که ظاهراً این‌بار کم‌وبیش از نتیجه‌ی کار راضی به نظر می‌رسد می‌گوید: «خودمو کُشتم تا زاویه‌ی دوربینت رو با من لِوِل (هم‌سطح) کردی!» نیازی به گفتن ندارد که خانم رضوی این صحنه را در فیلمش گذاشته تا نشان بدهد ایرادهای فنی فیلمش (خصوصاً صدابرداری غیرحرفه‌ای آن) ربطی به دیدگاه‌های کمال‌گرایانه‌ی کیارستمی ندارد؛ و ایرادی هم اگر هست متوجه خود اوست. گذشته از این شجاعت و اعتراف حرفه‌ای، آن‌چه که در این مستند اهمیت دارد ثبت غیر مستقیم بخشی از سلیقه‌ یا سبک کیارستمی در زمینه‌ی فیلم‌سازی است. یعنی قرار دادن دوربین در جایی هم‌سطح با سوژه یا سوژه‌ها که از گذشته تا امروز در اغلب فیلم‌های او تکرار شده است.  متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

پدیده‌ی کیارستمی در آینه‌ی سینمای مستند

اول تیرماه، زادروز زنده‌یاد عباس کیارستمی است. فیلم‌سازی که اگر زنده بود اینک وارد هفتاد و هفت سالگی شده بود. سال گذشته (در نهمین شماره‌ی فصلنامه‌ی «سینماحقیقت») گزارش تحقیقی مفصلی نوشته بودم درباره‌ی فیلم‌های مستند و داستانی مختلفی که از زوایای مختلف به این فیلم‌ساز سرشناس جهانی پرداخته‌اند. فهرست نسبتاً کامل این فیلم‌ها را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

بیان هنرمندانه در قالب سینمای دیجیتال/ گزارشی از نمایش فیلم‌های کیارستمی در مرکز گسترش

شب گذشته در نخستین جلسه از تازه‌ترین سری برنامه‌های نمایش فیلم که در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار می‌شود ابتدا فیلم‌های کوتاه «پرنده‌ها»، «تخم‌مرغ‌ها»، «فرش ایرانی» و «جاده‌ها» (از ساخته‌های عباس کیارستمی) به نمایش درآمد و سپس این فیلم‌ها توسط سیف‌الله صمدیان و شادمهر راستین مورد نقد و بررسی قرار گرفت. متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

عباس کیارستمی

ادامه نوشته