نقد خشونت، در حد فاصل روشنی و تاریکی/ گزارش نمایش «دم صبح» در کانون فیلم خانه سینما

واپسین برنامه‌ی نمایش فیلم‌های مستند که با همکاری کانون فیلم خانه سینما و انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند برگزار می‌شود، به نمایش فیلم «دم صبح» ساخته‌ی محسن استادعلی اختصاص داشت. در این برنامه که شامگاه شنبه بیست و نهم تیرماه در سالن سیف‌الله داد خانه سینما برگزار شد ابتدا مستند مورد بحث به نمایش درآمد و سپس نشست پرسش و پاسخ با حضور سازنده‌ی این فیلم برگزار شد. در ابتدای جلسه، محسن استادعلی در پاسخ به پرسش مصطفی شیری (مجری برنامه) درباره‌ی نحوه‌ی آشنایی خود با شخصیت محوری این فیلم گفت: «حدود هفت سال پیش، زمانی که درگیر ساخت مستند «سکوت» درباره‌ی قتل‌های خانوادگی بودم با شخصیت اصلی این فیلم آشنا شدم و احساس کردم ماجرای زندگی او قابلیت ساخته شدن در قالب یک فیلم مستقل را دارد.» استادعلی هم‌چنین گفت: «تصویربرداری و تحقیق درباره‌ی فراز و نشیب زندگی این شخصیت حدود چهارده ماه طول کشید و «دم صبح» سرانجام آماده‌ی نمایش شد.» متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

فرزند شایسته‌ی ایران/ گزارشی از نکوداشت حمید سهیلی در خانه سینما

پوستر نکوداشت حمید سهیلی

سالن سیف‌الله داد خانه سینما بعدازظهر سه‌شنبه بیست و یکم خردادماه، میزبان مراسم نکوداشت حمید سهیلی، مستندساز پیش‌کسوت و پرسابقه‌ بود.
این نکوداشت که انجمن صنفی کارگردانان سینمای ایران میزبانی آن را برعهده داشت در حالی برگزار شد که مجموعه‌ی مستند و ارزشمند «معماری ایرانی» به تازگی توسط سازمان یونسکو مورد ثبت جهانی قرار گرفته است.
در ابتدای این مراسم، همایون امامی که اجرای برنامه را برعهده داشت ضمن اشاره به فرازهای برجسته‌ای از زندگی هنری و شخصی حمید سهیلی گفت: «این مستندساز بیش از چهل سال به فرهنگ و هنر سرزمین ما یاری رسانده و این نکته‌ای است که شاید تنها به گفتن ساده باشد.»
وی گفت: «وقتی فعالیت‌های فرهنگی و سینمایی این فیلم‌ساز را ارزیابی می‌کنیم تازه متوجه می‌شویم چه گوهر بی‌بدیل و گران‌بهایی را در کنار خود داریم و به همین خاطر چه‌قدر باید خداوند را شاکر باشیم.»
در ادامه‌ی برنامه و پس از پخش یک فیلم کوتاه درباره‌ی حمید سهیلی، این مستندساز ارزنده‌ی کشورمان به جمع علاقه‌مندان خود پیوست و به همین خاطر حاضران در مراسم، دقایقی از روی صندلی‌های خود برخواسته و به صورت ایستاده ایشان را مورد تشویق قرار دادند. متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

شلیک به خاطرات/ نگاهی به فیلم مستند «خوانِ بی‌خان»

پوستر فیلم خوان بی‌خان ساخته‌ی هادی معصوم‌دوستخوانِ بی‌خان با نمایی از رانندگی فیلم‌ساز/ راویِ فیلم در جاده‌ای طولانی و به‌ظاهر بی‌انتها آغاز می‌شود؛ و سپس صدای او را می‌شنویم که می‌گوید به بهانه‌ی زمین‌گیر شدن و شرایط نامساعد مادربزرگ‌اش در حال رفتن (و در حقیقت، در حال بازگشت) به زادگاهش مشهد است؛ شهری که بعداً می‌فهمیم بخش عمده‌ای از خاطرات تلخ و شیرین زندگی او را در خود جا داده است. نمای پایانی فیلم نیز کم‌وبیش، تکرار همین نماست؛ با این تفاوت که این‌بار راوی، پس از در میان گذاشتن (و در حقیقت، به اشتراک گذاشتن) مشکلات و گرفتاری‌های خانوادگی خود با بیننده، به سوی آسمانی با ابرهای تیره و باران‌زا حرکت می‌‌کند. تمثیلی از حرکت جبرآلود فیلم‌ساز و در وجهی عمیق‌تر، انسان، در بخشی از جاده‌ی زندگی که از بد حادثه این‌بار به تنهایی، سکوت و فضایی غم‌زده آمیخته است.در نهایت، آن‌چه در فاصله‌ی این دو نما پیش چشم مخاطب جان می‌گیرد برشی از سوء‌تفاهم‌های فامیلی و البته مشکلات موجود در زندگی خانوادگیِ سازنده‌ی فیلم است که مثل سایر مستندهای خودبیان‌گرِ سال‌های اخیر (در راس آن‌ها: پیر پسر به کارگردانی مهدی باقری) می‌کوشد داستان را به نحوی تعریف کند که در پایان، کفه‌ی همذات‌پنداری (بخوانید: حمایت) مخاطبان به طرف راوی سنگینی کند.  متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

گفت‌وگو با محسن استادعلی، کارگردان مستند «جایی برای زندگی»

محسن استادعلی، کارگردان مستند «جایی برای زندگی»

بدون شک مهم‌ترین امتیاز جایی برای زندگی تسلط مثال‌زدنی سازنده‌اش در نزدیک کردن تماشاگر به دنیای مردانی‌ست که به تعبیر یکی از شخصیت‌های فیلم به ایستگاه آخر رسیده‌اند. آدم‌های تنهایی که به گفته همان شخصیت، به‌خاطر برداشتن گام کج یا اشتباهی که سال‌ها پیش مرتکب آن شده‌اند ناخواسته در بن‌بست زندگی گیر افتاده‌اند. محسن استادعلی که پیش از این در فیلم عادت می‌کنیم دوربین سینمای مستند را به اتاق تنهاییِ تعدادی از زنان (زنان رنجور و زخم‌خورده) برده بود، این‌بار با جایی برای زندگی تماشاگران را به عمق یک خوابگاه– گیرم کمی نامتعارف– می‌بَرَد تا خستگی و دغدغه‌های بخشی از مردان شکست‌خورده و تنها را با آن‌ها به اشتراک بگذارد. مردانی که او در این فیلم تمام سعی خود را به کار برده تا درام زندگی‌ آن‌ها را از دل لحظه‌ها بیرون کشیده و به تصویر بیاورد. گفت‌وگوی نگارنده با محسن استادعلی و هم‌چنین یادداشتی درباره‌ این فیلم را در ادامه مطلب بخوانید.

ادامه نوشته