ترسیم واقعیت در هندسه‌ی زندگی/گزارشی از نمایش مستندهای فرشاد فداییان

پوستر فیلم‌های فرشاد فداییانبعدازظهر روز یک‌شنبه بیست و نهم مردادماه سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی شاهد نمایش و سپس نقد و بررسی مستندهای «دریا در خانه، کشتی بر دیوار» و «دو زن» از ساخته‌های فرشاد فداییان بود.
در ابتدای این برنامه، فرید اسماعیل‌پور که به‌عنوان منتقد مهمان در جلسه حضور داشت در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان، مجری برنامه و مسئول جلسه‌های نمایش فیلم درباره‌ی ویژگی‌های سینمای فرشاد فداییان گفت: «تماشای دو فیلمی که امروز به نمایش درآمد می‌تواند ملاک خوبی برای شناخت ویژگی‌های سازنده‌اش باشد. ویژگی‌هایی که از آن می‌توان به سینمای فرشاد فداییان یاد کرد.»
اسماعیل‌پور که به گفته‌ی صفاریان، در طول سال‌های گذشته تحقیقات مفصل و مطالعات گسترده‌ای درباره‌ی فیلم‌های فداییان انجام داده هم‌چنین گفت: «کم‌تر فیلم‌سازی هست که این‌قدر پرکار و فیلم‌هایش این‌ همه تنوع داشته باشد. باید پذیرفت که این دو فیلم به اندازه‌ی کافی شاخص هستند و به شکلی در برابر هم قرار می‌گیرند و نشان می‌دهد خیلی از پیش‌فرض‌هایی که درباره‌ی سینمای فداییان وجود دارد می‌تواند نادرست باشد.» متن کامل این گزارش را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

فاصله و فراموشی/گفت‌وگو با بهزاد خداویسی

بهزاد خداویسیبینندگان تلویزیون، بهزاد خداویسی را با سریال‌هایی نظیر «روزگار جوانی» و «سر نخ» به یاد می‌آورند و تماشاگران سینما او را با فیلم‌هایی مثل «ضیافت» و «خمره». در حالی که او سال گذشته، فقط فیلم «ایران سرای من است» را بر پرده‌ داشت که تازه آن‌هم حدود هجده‌سال پیش ساخته شده بود. خداویسی از سال 77 تا کنون، در کنار بازیگری، تجربه کارگردانی را نیز به کارنامه فعالیت خود افزوده است. حاصل این دوره نسبتاً طولانی، فیلم‌های کوتاه «سنگینی هسته گیلاس»، «رقص عشق»، «قطار هشت و نیم»، «دخمه»، «دربست مولوی»، «نغمه‌های دل‌تنگی»، «قله‌های شکسته»، «هفت خاطره» و «خواب‌های طلایی» است که این آخری سال‌ها پیش در آلمان تصویربرداری شده و او چنان که در این گفت‌وگو توضیح داده قصد دارد با دنبال کردن سرنوشت هم‌وطنان ایرانیِ حاضر در این فیلم، سرانجام بعد از بیست سال آن را تکمیل کند. آن‌چه در پی می‌خوانید گفت‌وگو با این بازیگر تلویزیون، تئاتر و سینماست که با فیلم‌هایش در جشنواره‌های داخلی و خارجی متعددی حضور داشته و این روزها آماده می‌شود تا نخستین فیلم بلند و سینمایی خود را بسازد. لازم به یادآوری است این گفت‌وگو در نشریه شش و هفت (ویژه‌نامه آخر هفته روزنامه همشهری) به چاپ رسیده است.

ادامه نوشته

هم‌نشینی فرم و محتوا/ گزارشی از نمایش مستندهای «کوپریتو» و «جمعه‌قالی»

پوستر فیلم‌های کوپریتو و جمعه‌قالیبعد از ظهر روز بیست و دوم مردادماه، مستندهای «کوپریتو» (ساخته‌ی مهران فیروزبخت) و «جمعه‌قالی» (به کارگردانی مهدی اسدی) در سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به نمایش درآمد و سپس جلسه‌ی نقد و بررسی این دو فیلم با حضور رضا صائمی به‌عنوان منتقد مهمان برگزار شد.

در ابتدای این جلسه، ناصر صفاریان، مجری برنامه با اشاره به دشواری‌های انتخاب دو فیلم برای نمایش در یک جلسه گفت: «در چنین شرایطی گاهی محاسبه‌ی زمان کلی آثار، باعث دشوارتر شدنِ کار انتخاب فیلم‌ها می‌شود. به‌هرحال زمان استاندارد برای نمایش و نقد و بررسی فیلم‌های مستند محدود است و هر فیلمی را به صرف زمان کوتاه آن نمی‌توان در چنین جلسه‌هایی به نمایش گذاشت.»
مسئول جلسه‌های نمایش فیلم افزود: «نتیجه‌ی چنین تلاشی منجر به نمایش آثار کوتاه و میان‌مدتی می‌شود که گاهی مثل فیلم‌های این جلسه هیچ قرابت مضمونی و شباهتی با هم ندارند اما به دلیل جذابیت‌های محتوایی و فرم‌گرایانه‌‌شان از قابلیت نمایش در کنار هم برخوردارند.» متن کامل این گزارش را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

از پاریس تا دوبی/ نگاهی به کتاب سفرنامه‌‌های داریوش مهرجویی

کتاب «دو خاطره: سفرنامه‌ی پاریس و عوج‌کلاب» نوشته‌ی داریوش مهرجویی را می‌توان آیینه‌ی تمام قد این نویسنده و فیلم‌ساز کهنه‌کار در سال‌های اخیر دانست. کتابی که اگر آن را همان‌گونه که هست بپذیرید و با حال و هوایش کنار بیایید، شاید بتوانید با متن‌اش همراه شوید و کم‌وبیش تا انتها آن را بخوانید. اما مشکل از جایی آغاز می‌شود که بخواهید– و بتوانید– آن را با آثار شاخصِ ادبی و هم‌چنین نوشته‌های پیشینِ خودِ مهرجویی در زمینه‌ی ادبیات سینمایی بسنجید. در چنین شرایطی به طور حتم با هضم این متن در قالب یک کتابِ قابلِ بحثْ به مشکل خواهید خورد! اثری در حد فاصل خاطره، سفرنامه یا یک داستان فانتزی و خیالی که دقیقاً به دلیل همین آشفتگی (در انتخاب قالب مناسب) باعث سردرگمی مخاطب در ارتباط با متن شده است. این، بخشی از یادداشتی‌ست که درباره‌ی کتاب سفرنامه‌های داریوش مهرجویی نوشته‌ام. متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

ارتعاش وجودی یک حضور درخشان/ گزارشی از نمایش مستند «ساز و مهر»

استاد ابراهیم قنبری‌مهر در نمایی از مستند ساز و مهرشامگاه روز یک‌شنبه پانزدهم مردادماه سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، میزبان رونمایی از فیلم مستند «ساز و مهر» ساخته‌ی مشترک محسن نظری و مرجان قنبری‌مهر بود.
استقبال از نمایش این مستند که در آن به زندگی هنری و دستاوردهای استاد ابراهیم قنبری‌مهر (آخرین بازمانده‌ی مکتب ابوالحسن صبا و تولیدکننده‌ی سازهای موسیقی) پرداخته شده، به حدی بود که هر دو سالن نمایش، در اختیار تماشاگران فیلم یاد شده قرار داشت.
در ابتدای جلسه، محسن نظری و مرجان قنبری‌مهر به همراه مرتضی پورصمدی، تهیه‌کننده‌ی این فیلم به دعوت ناصر صفاریان (مجری برنامه و مسئول جلسه‌های نمایش فیلم) جهت عرض خیر مقدم به حاضران، در سالن حاضر شده و توضیحات کوتاهی درباره‌ی مستند مورد بحث ارائه کردند. متن کامل گزارش را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

ثبت عمل‌گرایی/ گزارشی از نمایش فیلم «در میان امواج»

پوستر فیلم «در میان امواج» ساخته مینا کشاورزبعد از ظهر روز یک‌شنبه هشتم مرداد‌ماه فیلم «در میان امواج» ساخته‌ی مینا کشاورز در سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به نمایش درآمد و سپس جلسه‌ی نقد و بررسی این مستند با حضور پوریا جهانشاد برگزار شد.
در ابتدای این برنامه که تحت تاثیر درگذشت ناگهانی وحید نصیریان از فضای غم‌انگیزی برخوردار بود، به دعوت ناصر صفاریان، مسئول جلسه‌های نمایش فیلم و برگزاری یک دقیقه سکوت، یاد و خاطره‌ی این هنرمند فعال در عرصه‌ی انیمیشن گرامی داشته شد.
در ادامه‌ی جلسه، مینا کشاورز که در فیلم خود به مرارت‌های یک بانوی کارآفرین در شهرستان میناب پرداخته، در پاسخ به پرسش مجری برنامه درباره‌ی نحوه‌ی جذب سرمایه‌گذار خارجی برای تولید این فیلم گفت: «پیش از این تجربه‌ای در زمینه‌ی جذب سرمایه‌گذار خارجی نداشتم. اما از آن‌جا که بنا به دلایلی مجبور بودم تولید فیلم را یک‌نفره به سرانجام برسانم تصمیم گرفتم در زمینه‌ی تهیه‌کنندگی تجربه‌ی تازه‌ای داشته باشم و برای تامین سرمایه‌ی تولید، از برخی نهادهای فرهنگی در خارج از کشور کمک بگیرم.»
وی گفت: «متاسفانه در کشور ما نهادهای سرمایه‌گذار برای تولید فیلم‌های مستند بسیار محدود هستند و این در حالی است که دریافت حمایت‌های مالی از نهادهای سرمایه‌گذار اروپایی نیز چندان راحت نیست. برای انجام این کار مدت‌ها تحقیق و جست‌وجو کردم تا از نحوه‌ی ارائه‌ی طرح و پیش‌بُرد انجام چنین ایده‌ای اطلاع پیدا کنم.» متن کامل این گزارش را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

امشب و هرشب در سینما پیاده‌رو

تصویری از نسخه  قاچاقی فیلم فروشنده

پخش نسخه‌ی غیرقانونی برخی از فیلم‌ها در ماه‌های اخیر (نظیر: عصبانی نیستم، گشت 2، فروشنده، نوراستنی و تعدادی دیگر) نشان می‌دهد وضعیت مراقبت از نسخه‌های ویدئویی آثار سینمایی، پس از مدت‌ها دوباره در وضعیت شکننده‌ای قرار گرفته؛ و این نکته جدا از عملکرد ناموفق ستاد مبارزه با قاچاق ویدئو، ضعف‌های آشکار در شیوه‌ یا شیوه‌های حفظ و نگهداری نسخه‌های ویدئویی را نیز آشکار می‌کند. این در حالی‌ست که ستاد مورد بحث را به‌نوعی باید قلب تپنده‌ی سینمای ایران دانست و دست‌کم یا نادیده گرفتن حفره‌های موجود در این مرکز می‌تواند اقتصاد ضعیف و شکنندة این سینما را با تهدید و حمله‌ای جدی مواجه سازد. همان‌طور که یک دهه پیش (زمانی که نسخه‌ی ویدئویی فیلم نقاب هم‌زمان با آغازِ اکران به «سینما پیاده‌رو» راه یافت) برخی دست‌اندرکاران را بر آن داشت تا در جوار سینما شمع روشن کرده، خرما پخش کنند و به شکلی نمادین برایش مراسم ختم بگیرند. متن کامل را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته

نغمه‌های زاینده‌ی موسیقی/گزارشی از نمایش مستند «ردیف»

پوستر فیلم ردیف ساخته‌ی مصطفی شیریبعدازظهر روز اول مردادماه سالن سینماحقیقت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، میزبان نمایش و نقد و بررسی مستند «ردیف» درباره‌ی ردیف‌های موسیقی ایرانی بود.
در ابتدای جلسه‌ی نقد و بررسی این فیلم که با حضور محسن شهرنازدار به‌عنوان منتقد برگزار شد مصطفی شیری، کارگردان این فیلم در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان (مجری برنامه و مسئول جلسه‌های نمایش فیلم) درباره‌ی روند تولید فیلم خود گفت: «دوران تولید این فیلم بسیار طولانی بود و به دلیل دشواری‌های ساخت مستند درباره‌ی موسیقی، از سال 90 تا پاییز سال گذشته ادامه داشت.»
وی هم‌چنین با ابراز امیدواری نسبت به روند صعودیِ استقبال تماشاگران از سینمای مستند گفت: «متاسفانه مسیر تولید این مستند با مرگ زنده‌یاد محمدرضا لطفی که قرار بود شخصیت محوری فیلم باشد تغییر کرد و پیش‌بینی تصویربرداری پراکنده در طول یک‌سال، به دلیل مشکلات تنظیم قرار ملاقات و گفت‌وگو با چهره‌های عرصه‌ی موسیقی به حدود سه سال افزایش پیدا کرد؛ آن‌هم با فاصله‌ها و تعویق‌های طولانی در اجرای پروژه.»
شیری سپس با اشاره به تجربه‌های قبلی خود در زمینه‌ی ساخت مستندهایی با محوریت موسیقی گفت: «پیش از این در کنار توجه به هنر موسیقی و ساخت فیلم‌هایی درباره‌ی این موضوع، بخشی از علایقم را به نمایش گذاشته بودم اما برخلاف تصوری که داشتم پرداختن به مقوله‌ی ردیف‌ها و موسیقی‌هایی با جنبه‌های درونی و مفهومی، کار بسیار دشوار و سختی بود. به گونه‌ای که اگر امکان بازگشت به چند سال پیش وجود داشت، حتماً با تردید بسیار زیادی این موضوع را برای کار انتخاب می‌کردم.» متن کامل این گزارش را در ادامه‌ی مطلب بخوانید.

ادامه نوشته